دعای هشتم صحیفه سجادیه

اللَّهُمَّ إِنیِّ أَعُوذُ بِکَ مِنْ...  تَعَاطِی الْکُلْفَةِ 

خداوندا من از انجام کاری که خود را به رنج و زحمت بیفکنم به تو پناه می برم

خود را به زحمت نینداز

انسان گاه برای رسیدن به مقصود خویش ( با وجود راه های آسان ) از راه های سخت و دشوار ، اقدام نموده و خود را به زحمت می افکند ، در اینجا ممکن است برخی دلیلی برای پیمودن راه دشوار داشته باشند، که باید دید آیا دلیل آنان با معیارهای عقلانی و اخلاقی سازگاری دارد یا نه ؟ مثلاً اگر انسان مهمانی را به خانه خویش دعوت نموده است و می خواهد از او پذیرایی نماید ، اگر بخواهد از آنان پذیرایی پر هزینه ای را به عمل آورد که با وضعیت مالی او تناسبی ندارد  ، در اینجا خود را به زحمت افکنده و هم در معرض اسراف قرار گرفته که امری ناپسند خواهد بود

از سوی دیگر گاه خود را به سختی انداختن با نوعی تظاهر و خود نمایی همراه است که آن نیز رفتاری از روی اخلاص نمی باشد بلکه با نیت نشان دادن به دیگران صورت گرفته است ، امام علی علیه السلام می فرمایند : ( چنین) خود را به زحمت افکندن  از اخلاق منافقین است (1) لذا معیار چنین رفتاری را ، انجام کارهایی دانسته اند که فایده ای برای انسان ندارد (2) حتی گفته شده به کسی که ادعای علم و دانستن نماید ولی عالم و دانشمند نباشد (3) نیز «تکلّف کننده» گفته می شود که خود ( و دیگران) را با چنین ادعایی به رنج و زحمت انداخته است .

---------------------

1- التکلف من أخلاق المنافقین ( غرر الحکم ص 478)

2-و المتکلف‏ : المتعرض لما لا یعنیه ( مجمع‏ البحرین ج : 5  ص :  115)‏

3-و المتکلف‏:الذی یدعی العلم و لیس بعالم‏ (مجمع البحرین)